ME (Manufacturing Execution), SAP ürün portfolyosunda bir üretim yürütme sistemi (MES) olarak yer almaktadır. Üretimin dijital bir platformda kayıt altına alınması, üretim süreç takibinin sağlanması ve kayıt altına alınan verilerin raporlanması hakkında kullanım kolaylığı sağlayan kullanıcı dostu arayüzü ile sahada gerçekleşen üretim faaliyetlerine görünürlük kazandırmaktadır.
SAP ME’de Neler Yapılabilir?
– Aktivite Yönetimi ve Operatör Gösterge Panelleri
ME’de yapılabilecek işlemler, sistemde yer alan aktiviteler ile yönetilmektedir.
Örneğin; ana veri bakımı yapılması bakım aktiviteleri ile, POD’ların görüntülenmesi POD aktiviteleri ile ve raporlara erişilmesi rapor aktiviteleri ile sağlanmaktadır. Yer alan aktivitelere erişim yetkisi, oluşturulan kullanıcı grupları için özelleştirilebilmektedir.
Sisteme giriş yapan kullanıcı, öncesinde atanmış olduğu oluşturulmuş kullanıcı grubu için belirlenen aktivite yetkisine göre sistemi görüntülemekte ve bu sayede ME, kullanıcıya iş ihtiyaçlarına odaklı bir deneyim sağlamaktadır.
Örneğin;
ME’de saha çalışanları tarafından kullanılacak olan Operatör Gösterge Panelleri (POD) ile sahada üretim yürütme sağlanmaktadır. Saha çalışanı kullanıcısının bulunduğu kullanıcı grubuna ilgili POD’a ait aktivitenin yetkisi tanımlanarak ME’nin kullanım alanı özelleştirilebilmektedir. Aynı zamanda ME’de yer alan standart POD’lara ek olarak standarda uygun şekilde yeni POD’lar oluşturabilmektedir. Oluşturulacak POD’da yer alacak aktiviteler, ekranda görüntülenecek butonların yerleşim düzenlemeleri yapılarak kullanıcının ihtiyacına uygun bir gösterge paneli oluşturabilmektedir. Operatör Gösterge Panelleri, dokunmatik ekran ve mobil ekran ile kullanımı da desteklemektedir.
Bu sayede ME, sahada yapılan faaliyetlere eş zamanlı olarak çalışana bir iş yükü oluşturmadan yapılan işin kolayca sisteme aktarılabilmesine olanak sağlamaktadır.
Görsel 1. Örnek Standart SFC Tipi Dokunmatik Operatör Gösterge Paneli
“Standart SFC Tipi Dokunmatik Operatör Gösterge Paneli” referans alınarak Görsel 2’de yer alan POD oluşturulmuştur. Oluşturulan POD’da “Substep List” butonu ihtiyaç olmadığı için kaldırılmış ve OEE ekranına erişmek adına “POD-OEE” butonu eklenmiştir. Yeni bir “POD Work List” ile SFC’ye ait bilgilerin görüntüleneceği kolonlar eklenmiştir. “POD Selection” alanında “Resource” ve “Quantity” seçim alanları eklenmiştir.
Görsel 2. Örnek Oluşturulmuş SFC Tipi Dokunmatik Operatör Gösterge Paneli
Operatör “SFC”, “Process Lot” ya da “Shop Order” bilgisini girerek “Retrieve” butonuna tıkladığında “POD Work List” ve “Operation List” alanında yer alan bilgileri görüntüleyebilmektedir. Bu işlemden sonra “POD Work List” alanında satır seçimi yapılarak örneğin “Start” butonuna tıklanarak başlatma işlemi yapılabilmektedir. İhtiyaca göre POD’da yer alan butona tıklanarak ilgili ekran görüntülenebilmekte ve işlemler gerçekleştirebilmektedir.
Örneğin Görsel 3’te yer alan ekranda kullanıcı tarafından önce SFC seçimi yapılmış, daha sonra “Assemble” butonuna tıklanarak ilgili ekran görüntülenmiştir. Kullanıcı ekranda siparişe ait ürün ağacında yer alan bileşenlere ait bilgileri görüntüleyebilmekte ve bileşen miktarı girişi yapabilmektedir.
Görsel 3. POD’da yer alan “Assemble” Butonu ile Bileşen Girişi Sağlanması
– Ana Veri ve İşlevsel Verinin ME’de Yönetimi
ME üzerinden bakım aktiviteleri ile malzeme, ürün ağacı, iş planı, iş yeri ve sipariş verileri oluşturulabilmektedir. Üretim süreci ME üzerinde yönetilebilir olup, aynı zamanda SAP ERP ile entegrasyonu sağlanarak iki sistem arasında da bu verilerin akışı sağlanabilmektedir. SAP ERP’de yer alan ilgili mevcut ana veri ve işlevsel veri ME’ye iletilerek ME üzerinden ek işlemler yapılabilmektedir. Örnek olarak SAP ERP’de mevcut malzeme, ürün ağacı, iş planı, iş yeri gibi ana veriler ile oluşturulan sipariş bilgileri ME’ye iletilebilmekte ve ME’de yapılan üretime dair oluşturulan bilgi kaydı (Örn.; aktivite teyidi, siparişe verilen sağlam-ıskarta teyit bilgisi) SAP ERP’ye iletilebilmektedir. Bu sayede üretim öncesi ve üretim esnasındaki ilgili süreçler arasındaki bağlantı kurulmuş olmaktadır.
Görsel 4. SAP ERP’den ME’ye iletilen Örnek İş Yeri Ana Verisi
- Overall Equipment Effectiveness (OEE)
ME’de tanımlı olan kaynağın vardiyadaki üretimine dair verimlilik göstergesi olan OEE, Kalite, Performans ve Kullanılabilirlik KPI (Key Performance Indicator)’ları; üretimle eş zamanlı olarak hesaplanabilmekte ve POD-OEE ekranında anlık görüntülenmesine olanak sağlamaktadır. Bu sayede yapılan üretim ve kullanılan kaynaklardan vardiyada ne kadar verimli sonuç alındığı görüntülenebilmekte ve üretime dair elde edilen süreç bilgisi zenginleştirilmektedir.
Görsel 5. POD-OEE ekranında KPI’ların görüntülenmesi
- ME’de Sipariş Yönetimi ve SFC
SFCs ME’de siparişlerin yönetimi için siparişe ait SFC(Shop Floor Control)’ler oluşturulmaktadır. Üretim siparişi ile ilişkilendirilen SFC’ler ile üretim süreci yönetilmektedir. Üretim siparişine ait detayların görüntülenmesi, siparişin üretime alınması, siparişin başlatılması, ürün ağacı bileşenlerinin görüntülenmesi ve tüketimin sağlanması, siparişin iş planına uygun şekilde ilerletilmesi, iş talimatlarının görüntülenmesi, ilgili veri toplama işlemlerinin yapılması, uygunsuzluğun çeşitli neden kodları ile bildirilmesi, teyit verilmesi gibi üretime ait faaliyetler ME üzerinde SFC’ye bağlı olarak gerçekleştirilmektedir.
- Raporlar
ME’de yer alan rapor aktivitelerinde rapor özelinde standart olarak belirlenmiş arama filtreleri yer almaktadır. Filtreleme yardımı ile yapılan üretim faaliyetlerine ait raporlar görüntülenebilmektedir. Bu sayede anlık ya da geçmişe dönük belirli tarih aralığındaki üretim faaliyetlerine dair bilgi edinilebilmektedir. Örneğin; Üretim Siparişi Raporu, SFC Raporu, Uyumsuzluk Günlüğü Raporu ve Veri Toplama Sonuçları Raporu.
Görsel 6. Örnek Üretim Siparişi Raporu
Görsel 7. Örnek Veri Toplama Sonuçları Raporu
Görsel 8. Örnek SFC Raporu
- Duruş ve Arıza Yönetimi
ME’de tanımlanmış, üretimde kullanılmakta olan kaynakların kullanım durumu hakkında bilgi sahibi olmak adına POD-OEE’de kaynak durumu görüntülenebilmektedir. Örneğin; kaynak, üretimde kullanımda olabilir, planlı duruş ya da plansız duruşta olabilir. Herhangi bir nedenden dolayı kaynakta duruş gerçekleştiğinde kaynak kullanım durumu değiştirilebilmekte ve ME üzerinde duruş açılabilmektedir. ME’de duruş tipleri için OEE neden kodları tanımlanabilmekte ve duruş hakkında duruş neden kodu girişi sağlanabilmektedir. Bu sayede üretim esnasında yaşanan aksaklıklar görünür hale gelmektedir.
Ek olarak, SAP ERP ile haberleşme sağlanması durumunda kaynağa ait “Teknik Birim- Ekipman” bilgisi ME üzerinde de tanımlanarak ekipmandaki arızaya ilişkin bildirim ERP-PM’e iletilebilmektedir. Bu sayede sahada ekipmanda oluşan arıza anlık olarak iletilebilmekte ve faaliyete geçilmesi adına süreç hızlandırılmış olmaktadır.
Görsel 9. Duruş Yönetim Ekranı
- Otomasyon Entegrasyonu
Otomasyon ile PCo(Plant Connectivity) üzerinden bağlantı kurularak ilgili üretim hatlarındaki veri toplama parametreleri, üretim sayaç verileri ve duruş bilgileri alınarak ME sistemine anlık olarak aktarılabilmektedir. Bu sayede operatörler manuel işlem yapmadan da üretim akışının takip edilebilmesine olanak sağlanabilmektedir.
- Stok Yönetimi
ME üzerinden saha stok yönetimi yapılabilmektedir. Örneğin; sahadaki stoklar oluşturulabilmekte, güncel stoklar görüntülenebilmekte ve stok üretim siparişine rezerve edilebilmektedir. Aynı zamanda entegrasyon olması durumunda SAP ERP ile de stok yönetimi hakkında iletişim kurulabilmekte ve desteklenen stok hareketlerine dair veri iki sistem arasında aktarılabilmektedir.
ME’nin kullanıcılara sunduğu özellikler yukarıda belirtilen konular ve örneklendirmeler ile kısıtlı olmayıp; ME’nin fonksiyonalitesi, üretimdeki iş ihtiyaçlarını karşılaması adına kolay anlaşılır ve yönetilebilir kullanıcı dostu ekranlar ile çözüm odaklı zengin bir içeriğe sahiptir. Geniş bir yelpazeye sahip ürün özelliklerinin üretimdeki ihtiyaçlara göre kullanımına ve kullanıcı gruplarına göre özelleştirilmesine olanak sağlamaktadır.
Kübra BAŞKAYA
